Thủ tướng: Nâng cấp đường cũ, chuẩn bị làm đường sắt tốc độ cao

Chính phủ giao các bộ ngành khẩn trương nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc Nam và bố trí kinh phí cải tạo, nâng cấp đường sắt Hà Nội - TP HCM.

Chiều 26/1 (mùng 5 Tết), tại lễ triển khai dự án nâng cấp tuyến đường sắt Nha Trang - Sài Gòn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết sẽ nghiên cứu xây đường sắt tốc độ cao đoạn TP HCM - Cần Thơ trước. Đồng thời, Chính phủ phê duyệt 3.100 tỷ đồng kế hoạch trung hạn 2021-2025 để cải tạo, nâng cấp các đoạn đường sắt Hà Nội - TP HCM.

Thời gian tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo sớm hoàn thành chuẩn bị đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam và phát triển các tuyến đường sắt kết nối vùng kinh tế trọng điểm, cảng biển, sân bay.

Vận tải đường sắt có nhiều ưu thế, quan trọng với phát triển kinh tế - xã hội và an ninh, quốc phòng. Tuy nhiên, thời gian qua do khó khăn về nguồn lực nên mạng lưới đường sắt không thay đổi. Các dự án đầu tư đường sắt chỉ tập trung cải tạo, nâng cấp, chưa hoàn thành và khai thác tuyến mới. Đường sắt chưa phát huy thế mạnh vận tải khối lượng lớn, đường dài, thị phần giảm, ảnh hưởng sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thủ tướng đã phê duyệt quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, trong đó xác định trong 10 năm nữa phải nâng cấp để khai thác hiệu quả các tuyến đường sắt hiện có; xây dựng một số tuyến mới trên các hành lang trọng yếu, kết nối cảng biển, sân bay, khu kinh tế, công nghiệp, quốc tế. "Đây là nhiệm vụ rất nặng nề và nhiều thách thức, đòi hỏi quyết tâm rất lớn, nỗ lực rất cao", Thủ tướng nói.

Để dự án nâng cấp tuyến đường sắt Nha Trang - Sài Gòn hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, Thủ tướng yêu cầu các đơn vị có phương án thi công khoa học, chi tiết, hiệu quả và an toàn. Mục tiêu năm 2025 hoàn thành dự án.

Chiều cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra dự án Nha Trang - Cam Lâm thuộc cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 1. Tại hầm Dốc Sạn, Thủ tướng nhắc cách đây một năm, cũng dịp Tết, đến kiểm tra thì nhà thầu bắt đầu đào qua núi, nay hầm đã thông. Ông mong doanh nghiệp phát triển theo hướng công nghệ cao, thành tập đoàn lớn, làm ăn có lãi trên tinh thần "hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro" giữa Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.

Thủ tướng giao Bộ Giao thông Vận tải giải quyết ngay kiến nghị của doanh nghiệp, nhân rộng bài học kinh nghiệm, trong đó có việc công bố bảo hành tuyến đường 10 năm. Các cơ quan cần sửa đổi quy định để lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu tốt, đủ năng lực, tâm huyết, nói là làm.

"Tránh tình trạng nhà đầu tư, nhà thầu có công trình tốt trong thực tế nhưng lại không được tham gia dự án với lý do không đáp ứng tiêu chuẩn, tiêu chí. Như vậy là tiêu chuẩn, tiêu chí có vấn đề", Thủ tướng nói và lưu ý không cài cắm, lợi ích nhóm, làm sao để người làm được ngẩng cao đầu, không phải chạy gì cả.

Ngoài ra, ông Chính đề nghị huy động nguồn lực xã hội bằng hình thức hợp tác công tư để phát triển đất nước, quan trọng là hài hòa lợi ích, "tất cả cùng thắng".

Dự án cao tốc Nha Trang - Cam Lâm dài gần 50 km, đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), xây dựng trong 2 năm, vận hành khai thác hoàn vốn sau 16 năm 4 tháng. Dự án có tổng đầu tư 7.600 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước gần 3.000 tỷ đồng. Tuyến đường dự kiến hoàn thành quý III/2023.

Hầm Dốc Sạn xuyên núi cùng tên, qua tỉnh Khánh Hòa, là mắt xích quan trọng của cao tốc Bắc Nam, với hai ống hầm, mỗi ống dài hơn 700 m. Đại diện Tập đoàn Sơn Hải cho biết, đã bỏ thêm tiền mở rộng phần lề đường so với thiết kế, giúp an toàn hơn, nhưng tổng mức đầu tư không đổi.